
พิพิธภัณฑ์มหัศจรรย์พันธุกรรม (อาคารเฉลิมพระเกียรติฯ 3)

จัดแสดงนิทรรศการเพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้เรื่องราวของพันธุกรรม พืชเพื่อให้เข้าใจถึงคุณค่า ความหมาย ความสำคัญ ที่สะท้อนความ หลากหลายของพันธุกรรม อันเป็นมรดกที่มีคุณค่าและให้ประโยชน์ มากมาย และร่วมสืบสานพระราชปณิธาน ตามรอยเจ้าฟ้านักอนุรักษ์ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี “การรักทรัพยากร คือ การรักชาติ รักแผ่นดิน” แบ่ง การจัดแสดงนิทรรศการออกเป็นโซนต่างๆ ดังนี้
1) แรงบันดาลใจเจ้าฟ้า..นักอนุรักษ์
จากแรงบันดาลใจ เมื่อทรงพระเยาว์ ได้เปิดทางให้ทรงพระดำเนินตามรอยพระราชปณิธานของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ในการอนุรักษ์พรรณไม้และทรัพยากรธรรมชาติ ในเวลาต่อมาเกิดเป็น “โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ” (อพ. สธ.) และมูลนิธิ อพ.สธ. ดำเนินงานเกี่ยวกับการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชและครอบคลุมไปถึงสัตว์ต่าง ๆ ดิน หิน แร่ เห็ดรา และรวมไปถึงวัฒนธรรมหรือวิถีชีวิตของกลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ ที่ผูกพันและเคารพในธรรมชาติ ด้วยทรงตระหนักทราบถึงธรรมชาติแห่งชีวิต ว่าสรรพสิ่งเหล่านั้นล้วนพันเกี่ยวและมีประโยชน์แท้แก่มหาชนจึงทรงงานเพื่อปกปักรักษาคุ้มครองทรัพยากรเพื่อประเทศชาติและคนไทยโดยถ้วนหน้า


2) พันธุกรรมสร้างชีวิต
พลังแห่งพันธุกรรมที่จะถูกปลูกให้ตื่น และหาคำตอบเรื่องพันธุกรรมพืชในเมืองไทยมีมากแค่ไหนและกำลังเกิด อะไรขึ้นกับทรัพยากรพันธุกรรมพืชของไทย ความหลากหลายของพันธุกรรมพืชมีความสำคัญต่อการดำรงชีวิต เพราะพันธุกรรมพืชสร้างชีวิต สร้างปัจจัย 4 แห่งการดำรงอยู่ของทุกชีวิต ไม่ว่าจะเป็นอาหาร ยารักษาโรค เครื่องนุ่งห่ม และที่อยู่อาศัย ล้วนก่อกำเนิดมาจากพันธุกรรมที่มีชีวิต และจากวีดีทัศน์เราจะเห็นได้ว่าพันธุกรรมข้าว ผักพื้นบ้าน และพืชสมุนไพร ต่างพากันเสี่ยงสูญพันธ์ุไปนับหลายพันสายพันธุ์ และหลายร้อยชนิด ถึงเวลาแล้วที่ทุกท่านจะต้องช่วยกันรักษาพันธุกรรมพืชเพื่อสร้างคลังอาหารที่มั่นคง ยั่งยืนต่อไป สู่อิสระแห่งการพึ่งพาตนเองในอนาคต
3) พันธุกรรมตามนิเวศ
คุณค่าแห่งความหลากหลาย ขุมทรัพย์ที่ฝากไว้ในแผ่นดิน เมืองไทยมีพันธุกรรมพืชหลากหลายมากกว่า 30,000 ชนิด ล้วนมีเมล็ดเป็นต้นกำเนิด เมล็ดพืชหลากหลายมาจากป่าต่างนิเวศหรือภูมิภาค เมื่อป่าลดเมล็ดพันธุ์แข็งแรงจากป่าจึงหายากหรือสูญ หาย พืชหลากหลายน้อยลง การขาดทางเลือกทำให้ขาดอิสระและความมั่นคงชาวชนบทที่รู้คุณค่าของพืชต่างๆ อย่างดี จึงแสวงหาและเก็บเมล็ดพันธุ์จากป่ามาปลูกขยายพันธุ์ในชุมชนตามนิเวศของแต่ละท้องถิ่น
ความหลากหลายของพันธุกรรมพืช ทำให้มีครบปัจจัย 4 ในการดำรงชีวิต ได้แก่ อาหาร ยารักษาโรคเครื่องนุ่งห่ม และที่อยู่อาศัย รวมถึงเครื่องมือเครื่องใช้เพื่อการประกอบอาชีพ และเมื่อมีภัยพิบัติ พืชชนิดหนึ่งหายไป ก็ยังมีอีกหลายชนิดให้พึ่งพา มีอิสระและความมั่นคง เหมือนฝากเงินไว้ในดิน ฝากของกินของใช้ไว้ในสวน



4) อนุรักษ์พันธุกรรม...ทำได้
สะท้อนวิธีการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช ผ่านขั้นตอนการเรียนรู้ทั้ง 4 ขั้นตอน ได้แก่ การปลูก การกิน การคัดพันธุ์ และการพัฒนาพันธุ์พืช และในแต่ละขั้นตอนก็จะมีเกมส์ให้ทุกท่านได้ร่วมเรียนรู้ และทำความรู้จักกับพันธุกรรมพืชอีกมากมาย